Biến động chính sách du học tại nhiều nước gây khó cho phụ huynh, song chuyên gia cho rằng chọn đúng ngành, quốc gia và chuẩn bị tài chính sớm có thể giảm rủi ro.

Năm 2025 ghi nhận nhiều biến động mạnh trên “bản đồ” du học quốc tế, khi nhiều quốc gia như Canada, Australia, Mỹ và New Zealand đồng loạt điều chỉnh chính sách visa, chứng minh tài chính và chỉ tiêu tuyển sinh du học sinh quốc tế.

Tại Canada, theo số liệu do Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) công bố, số du học sinh mới nhập học trong 8 tháng đầu năm 2025 giảm khoảng 60%, mức sụt giảm kỷ lục kể từ sau Covid‑19. Riêng Việt Nam, theo báo cáo hai quý đầu năm của IRCC, có khoảng 3.465 giấy phép học tập (study permit) được cấp, giảm khoảng 23% so với cùng kỳ 2024. Các cơ quan tư vấn cho biết nguyên nhân chủ yếu đến từ giới hạn chỉ tiêu, siết quy trình xét duyệt và tăng yêu cầu về khả năng tài chính.

Ở Australia, Bộ Giáo dục nước này cho biết, từ năm học 2025-2026, Chính phủ siết chặt xét visa, tăng lệ phí, rút ngắn thời gian xét duyệt và thắt chặt với các ngành được đánh giá là “rủi ro cao”. Tính đến tháng 4, khoảng 33.380 du học sinh Việt Nam đang theo học tại Australia, tuy nhiên, số sinh viên Việt sang nước này lần đầu giảm hơn 40% so với cùng kỳ.

Tại Mỹ, quy trình xét duyệt hồ sơ du học sinh cũng được kiểm tra nghiêm ngặt hơn, bao gồm rà soát mạng xã hội, đánh giá lịch sử hoạt động trực tuyến và yêu cầu hồ sơ tài chính rõ ràng hơn. Nhiều trường đại học Mỹ cho biết tình trạng trì hoãn phỏng vấn và tỷ lệ từ chối visa tăng khiến số du học sinh quốc tế nhập học mới mùa thu 2025 giảm khoảng 17-19% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, một số nước vẫn mở rộng tuyển sinh. Trong đó, New Zealand có 8 cơ sở đào tạo bắt đầu tuyển thẳng học sinh Việt Nam từ bậc THPT, không yêu cầu nhiều điều kiện như trước. Bên cạnh đó, từ tháng 11, sinh viên quốc tế được phép làm thêm tới 25 giờ mỗi tuần, cao hơn mức 20 giờ trước đây. Theo thống kê của Cơ quan giáo dục New Zealand, năm 2024, số du học sinh Việt Nam tại New Zealand tăng khoảng 12% so với trước đại dịch.

Trước bối cảnh đó, nhiều phụ huynh, học sinh Việt Nam có thể đang trong trạng thái “bất định” khi chuẩn bị hồ sơ du học khi gặp biến động liên tục trong chính sách visa, suất tuyển sinh và chi phí.

Theo đó, đại diện MSO Education Vietnam, đơn vị hợp tác với hơn 1.000 trường trung học và đại học trên toàn cầu, khuyên rằng để giảm thiểu rủi ro trong quá trình chuẩn bị hồ sơ cho năm 2026, phụ huynh nên xác định rõ ba yếu tố: ngành học, quốc gia và khả năng tài chính đối chiếu theo từng quốc gia.

Các gia đình thường chọn nước trước, ngành sau. Tuy nhiên, MSO Education nhận định cách tiếp cận đúng hơn là xác định ngành học, sau đó, đối chiếu với quốc gia có thế mạnh đào tạo. Những ngành như khoa học máy tính, công nghệ thông tin, kỹ thuật và y tế đang có nhiều cơ hội việc làm và các trường top thường tập trung tại Australia hoặc Canada. Nhóm ngành kinh doanh, tài chính là thế mạnh của nhiều trường tại Anh, Singapore.

Ngoài ra, chứng minh tài chính là bước nhiều bố mẹ còn chủ quan, dẫn đến việc hồ sơ bị kéo dài hoặc phải bổ sung nhiều lần. Việc nắm rõ yêu cầu tài chính theo từng nước và từng trường giúp phụ huynh chủ động chuẩn bị từ sớm, tránh tình trạng thiếu giấy tờ. Song song, trong bối cảnh chính sách thay đổi nhanh, các gia đình nên theo dõi các nguồn thông tin chính thống qua các kênh của tổ chức Chính phủ, website của trường, công ty tư vấn du học uy tín… nhằm cập nhật kịp thời về chỉ tiêu tuyển sinh, ngành ưu tiên và yêu cầu visa.

MSO Education Vietnam cũng khuyến khích phụ huynh lựa chọn đơn vị tư vấn có kinh nghiệm và làm việc trực tiếp với các trường quốc tế để tránh thông tin nhiễu. Những tổ chức có mạng lưới rộng giúp phụ huynh, học sinh tiếp cận dữ liệu chính xác và cập nhật nhanh chóng. Hiện, MSO Education Vietnam hợp tác với hơn 1.000 trường tại 20 quốc gia, hỗ trợ tối ưu quá trình định hướng và chuẩn bị hồ sơ cho học sinh.

“Các bậc cha mẹ cũng nên tham gia các triển lãm du học theo từng ngành hoặc từng quốc gia để gặp trực tiếp đại diện trường, từ đó, nắm rõ yêu cầu tuyển sinh, cơ hội học bổng và chương trình đào tạo”, đại diện MSO Education Vietnam chia sẻ thêm.

Nhật Lệ

Nguồn https://vnexpress.net/giai-phap-cho-phu-huynh-hoc-sinh-khi-thi-truong-du-hoc-bien-dong-4989074.html